16 oktober, 2018
Hoe zit het nu eigenlijk met de erfrechtelijke uitsluitingsclausule en de werking daarvan binnen het nieuwe huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2018?
Wanneer een kind van een ouder erft of een schenking krijgt, dan kan het gebeuren dat bij scheiding van het kind, zijn of haar ex-partner de helft van de betreffende erfenis of de schenking krijgt. Dit kan worden voorkomen door een zogenaamde uitsluitingsclausule. In het testament of bij de schenking kan een uitsluitingsclausule worden opgenomen. Deze clausule zorgt ervoor dat alles wat een kind van een ouder krijgt als erfenis of schenking privévermogen van het kind blijft en dus bij een eventuele scheiding niet hoeft te worden gedeeld met de ex-partner.
De uitsluitingsclausule speelt een belangrijke rol onder het oude huwelijksvermogensrecht (gemeenschap van goederen tenzij huwelijkse voorwaarden), maar ook onder het nieuwe huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2018 (een beperking van de gemeenschap van goederen) blijft de uitsluitingsclausule naar verwachting een belangrijke rol spelen.
De kern van de nieuwe wet houdt in dat tot de gemeenschap gaat behoren: de voorhuwelijkse gezamenlijke goederen en de goederen die tijdens het huwelijk worden verkregen. Niet tot de gemeenschap behoren de voorhuwelijkse niet-gezamenlijke goederen en verkrijgingen krachtens erfrecht en gift. Het maakt daarbij niet uit of de verkrijgingen voor of tijdens het huwelijk zijn verkregen.
Ondanks dat verkrijgingen krachtens erfrecht en gift binnen het nieuwe huwelijksvermogensrecht automatisch buiten de gemeenschap vallen kan het toch van belang zijn om alsnog een uitsluitingsclausule op te nemen in het testament of bij de schenking*:
- De uitsluitingsclausule overrulet de huwelijkse voorwaarden waarin echtgenoten met elkaar zijn overeengekomen dat erfrechtelijke verkrijgingen in de gemeenschap vallen;
- Indien de verkrijgers voor 1 januari 2018 in gemeenschap van goederen zijn gehuwd;
- Indien de verkrijgers voor 1 januari 2018 onder huwelijkse voorwaarden zijn gehuwd en de erfrechtelijke verkrijgingen in een verrekenbeding hebben betrokken.
Bovendien is het opnemen van een uitsluitingsclausule ook relatief eenvoudig, bijvoorbeeld door de term ‘UC’ te noteren bij de bankoverboeking, waardoor een discussie in de toekomst kan worden voorkomen.
Tot slot is binnen het nieuwe huwelijksvermogensrecht ook de optie van een zogenaamde insluitingsclausule opgenomen. Middels de insluitingsclausule kan de ouder bepalen dat een erfrechtelijke verkrijging niet buiten de gemeenschap valt.
Kortom, ook binnen het nieuwe huwelijksvermogensrecht speelt de uitsluitings- en in inmiddels ook de insluitingsclausule een belangrijke rol. In algemene zin is de uitsluitingsclausule heel belangrijk, maar wordt toch regelmatig vergeten door de erflater of schenker.
Hebt u een erfenis of een schenking ontvangen of wenst u juist geld te schenken aan uw kind? Laat u dan goed adviseren.
* Zie onder meer het artikel van mr. L.A.G.M. van der Geld, ‘De in- en uitsluitingsclausule in het nieuwe huwelijksvermogensrecht’, TE juli 2017, nr 4.