24 mei, 2022
De executeur vervult een belangrijke rol bij de afwikkeling van de nalatenschap. Op grond van de wet heeft de executeur een aantal privatieve taken waardoor hij kan zorgdragen voor een efficiënte en voortvarende afwikkeling van de nalatenschap. Niet bij iedere nalatenschap is echter een executeur betrokken. Wanneer geen testament is opgesteld, geldt het wettelijk erfrecht en zullen de erfgenamen tezamen, of de langstlevende partner, de nalatenschap afwikkelen.
Tip
De erfgenamen hebben niet de mogelijkheid alsnog iemand tot executeur te benoemen als de erflater dat zelf niet heeft gedaan. Bij nalatenschappen waarin meerdere erfgenamen zijn benoemd en zij dus tezamen het beheer voeren over de nalatenschap, is het aan te raden één persoon een volmacht te geven tot het verrichten van de beheershandelingen.
Benoeming executeur
De erflater kan in zijn testament een executeur benoemen. De executeur kan een derde zijn, maar ook een van de erfgenamen. De in het testament aangewezen executeur is pas executeur indien hij zijn functie heeft aanvaard. De wijze van aanvaarding is vormvrij, hetgeen inhoudt dat de functie zowel schriftelijk als mondeling door de executeur kan worden aanvaard. Mede hierom is het wenselijk dat de beoogd executeur weet heeft van zijn aanwijzing in het testament. Nadat de executeur zijn benoeming heeft aanvaard, handelt hij namens de nalatenschap en ten behoeve van de erfgenamen. De erfgenamen mogen tijdens de executele niet zelfstandig over de nalatenschap beschikken.
Tip
Heeft u besloten de taak van executeur op u te nemen? Dan is het raadzaam om via de notaris een verklaring van executele of erfrecht op te laten stellen. Met deze verklaringen kunt u aantonen dat u executeur bent, indien u bij de bank of verzekeringsmaatschappij van erflater stukken opvraagt.
Taken executeur
Een executeur heeft als taak de goederen van de nalatenschap te beheren en de schulden van de nalatenschap, waaronder begrepen legaten, te voldoen. De executeur kan ook testamentaire lasten uitvoeren. Pas als de schulden zijn voldaan, kan de nalatenschap door de erven verdeeld worden.
In het kader van het beheer van de nalatenschap zullen door de executeur regelmatig maatregelen moeten worden getroffen om daarmee het nalatenschapsvermogen in stand te houden. U kunt hierbij denken aan het onderhoud van een huis, het opzeggen van abonnementen of het opzeggen van de huur. Onder het betalen van de schulden van de nalatenschap vallen alle schulden, onder andere de erfbelasting, kosten van de uitvaart of aanspraken op legitieme porties. Ook moet de executeur een boedelbeschrijving opstellen en inlichtingen verschaffen aan de erfgenamen. Let op; de executeur wordt hoofdelijk aansprakelijk voor de voldoening van de erfbelasting.
Tip
Zorg dat u tijdig op de hoogte bent van uw taak als executeur. Het Centraal Testamenten Register (CTR) legt vast wie een testament heeft opgemaakt, op welke datum en bij welke notaris. U kunt zelf navraag doen bij het CTR. Indien uit het CTR blijkt dat er een testament is kunt u contact opnemen met de betreffende notaris.
Soorten executeurs
De taken van een executeur kunnen door erflater bij testament worden uitgebreid of ingeperkt. Er zijn drie soorten executeurs:
- de begrafenisexecuteur: de taak van de executeur is dan slechts beperkt tot het regelen van de uitvaart. Ook wel de “één ster executeur” genoemd;
- de beheersexecuteur: de executeur is belast met het beheren van de nalatenschap, maar opereert niet in de verdelingsfase. Ook wel de “twee sterren executeur” genoemd;
- de testamentair bewindvoerder: de testamentair bewindvoerder heeft dezelfde taken als de beheers executeur, maar heeft daarnaast nog een paar extra bevoegdheden. Welke extra bevoegdheden dat zijn, blijkt uit het testament. Vaak gaat het over het verdelen van de nalatenschap, het overdragen van onroerend goed of het uitvoeren van een testamentaire last. Ook wel de “drie sterren executeur” genoemd.
Einde taak executeur
Zodra de executeur zijn werkzaamheden heeft verricht en alle opeisbare schulden zijn voldaan, eindigt zijn rol als executeur van rechtswege. Op dat moment kan de nalatenschap verdeeld worden. Maar ook om andere redenen kan de taak van de executeur eindigen, bijvoorbeeld door zijn ontslag. Het ontslag van een executeur kan op grond van gewichtige redenen gerechtvaardigd zijn, bijvoorbeeld wanneer de executeur ernstige steken laat vallen in de informatievoorziening aan de erfgenamen en hij de goederen van de nalatenschap niet op juiste wijze beheert. Belangrijk is in ieder geval dat een executeur, bij het einde van zijn taak, rekening en verantwoording moet afleggen aan de erfgenamen. Deze rekening en verantwoording ziet zowel op de cijfers als op alle door de executeur genomen beslissingen. Van belang is dat de executeur ook inzage verschaft in alle stukken.
Tip
Uit de wet blijkt dat de taak van de executeur onder meer eindigt nadat de schulden en de lasten van de nalatenschap zijn voldaan. In de praktijk is dit echter geen wiskundig moment. Het is daarom aan te raden, mede gelet op de beschikkingsonbevoegdheid van de erfgenamen, het einde van de taak schriftelijk vast te laten leggen.
Nadat de executeur rekening en verantwoording heeft afgelegd, houdt doorgaans de taak van de executeur op. Tenzij de executeur benoemd is tot afwikkelingsbewindvoerder is hij immers niet bevoegd tot verdeling van de nalatenschap. Het is vervolgens aan de erfgenamen de nalatenschap daadwerkelijk te gaan verdelen.
Vragen?
Na het overlijden van een dierbare komt doorgaans veel op iemand af. Indien er problemen ontstaan over de afwikkeling van de nalatenschap, is het verstandig tijdig de hulp in te roepen van een ervaren erfrecht advocaat. Mocht u als executeur tegen problemen aanlopen of ervaart u problemen met een door de erflater benoemde executeur, neem dan gerust vrijblijvend contact op met ons kantoor. Eén van onze erfrechtspecialisten voorziet u graag van meer informatie en bespreekt met u de juridische mogelijkheden.