Auteursrecht op foto’s → recht op schadevergoeding

In de digitale wereld van vandaag is het gebruiken van foto’s een alledaagse praktijk geworden. Maar wat als jouw foto, waarop je auteursrecht hebt, zonder jouw toestemming wordt gebruikt op het internet? Een foto kan bijvoorbeeld worden gebruikt in een blog of in een filmpje. Vaak hebben mensen geen idee wat ze moeten doen. Wildenberg Advocaten is er om je te begeleiden bij auteursrecht op foto's en je te helpen de juiste stappen te zetten om je recht te doen gelden en een schadevergoeding te ontvangen.

Het recht op je eigen creaties, zoals foto's, is vastgelegd in het auteursrecht. Het auteursrecht is een intellectueel eigendomsrecht. Maar wat als dit recht geschonden wordt? Wat zijn je rechten als maker van de foto? En hoe kun je een schadevergoeding vorderen als je foto zonder toestemming wordt gebruikt?

In deze blog ga ik in op de essentiële aspecten van het auteursrecht (copyright) en de mogelijkheid tot bescherming van jouw creatieve werken. Ik zal bespreken wat je kunt doen als jouw foto zonder toestemming wordt gebruikt, en hoe ik als advocaat je hierin kan bijstaan om een schadevergoeding te verkrijgen en ervoor te zorgen dat de foto van het internet wordt verwijderd.

Bijna elke foto die je maakt, of dit nu met een professionele camera is of gewoon met je mobiele telefoon, valt onder het auteursrecht. Het auteursrecht op foto's is dus niet voorbehouden aan enkel professionele fotografen; het geldt voor iedereen die een foto maakt.

Voor een foto om auteursrechtelijke bescherming te genieten, moet deze aan bepaalde criteria voldoen: EOK (een eigen oorspronkelijk karakter) en PS (het persoonlijk stempel van de maker). Deze criteria impliceren dat de foto een bepaalde mate van creativiteit moet bezitten, wat bij bijna elke foto het geval is. Of het nu gaat om landschappen, portretten of dagelijkse scènes, elke fotograaf geeft zijn eigen draai aan de compositie, belichting en inhoud van de foto. Hierdoor voldoet de foto vaak aan de criteria voor auteursrechtelijke bescherming en is dus toestemming nodig voordat de foto kan worden gebruikt.

Een uitzondering hierop is productfotografie. Hierbij is het doel voornamelijk is om een product duidelijk en nauwkeurig weer te geven zonder veel artistieke interpretatie. In deze gevallen kan het zijn dat de foto niet voldoet aan de vereisten voor auteursrechtelijke bescherming. Het is echter van belang om bij elke foto afzonderlijk te beoordelen of deze voldoet aan de criteria voor auteursrechtelijke bescherming. Zelfs ogenschijnlijk eenvoudige foto’s bevatten mogelijk toch creatieve keuzes van de maker die de foto’s auteursrechtelijk beschermd maken.

Als je ontdekt dat jouw foto zonder toestemming wordt gebruikt, zijn er stappen die je kunt nemen om je rechten te beschermen en een schadevergoeding te eisen. Het is echter verstandig om in dit stadium een advocaat gespecialiseerd in het auteursrecht te raadplegen voordat je deze stappen onderneemt. Een auteursrecht advocaat zorgt ervoor dat de sommatiebrief correct wordt opgesteld en dat je juridische belangen adequaat worden vertegenwoordigd.

Sommatiebrief auteursrecht: verwijdering foto en schadevergoeding

De eerste stap is het sturen van een sommatiebrief naar de inbreukmaker. In deze brief sommeer je de inbreukmaker om de foto's onmiddellijk te verwijderen en eis je een schadevergoeding voor de gederfde licentievergoeding. Het is belangrijk om te benadrukken dat zelfs als de inbreukmaker de foto's verwijdert, dit de inbreukmaker niet ontslaat van de verplichting om jou een schadevergoeding te betalen.

Aangezien niet iedereen zijn foto's aanbiedt met een licentie (een bedrag dat het gebruik van de foto kost), kan het nuttig zijn om voor het bepalen van de schadevergoeding aan te haken bij de tarievenlijst van Stichting Beeldanoniem. Deze lijst geeft richtlijnen voor licentietarieven. De lijst wordt vaak in de rechtspraak gebruikt als basis voor het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding.

Naar de rechter inzake auteursrecht op foto's

Het is niet ongebruikelijk dat er geen reactie van de inbreukmaker komt op de sommatiebrief. In dat geval staan er andere opties open, zoals het geschil voorleggen aan de rechter. Voor de gerechtelijke procedure raad ik ten zeerste aan een advocaat gespecialiseerd in het auteursrecht te raadplegen. Bij de rechter kun je de verwijdering van je foto's en een schadevergoeding vorderen.

Onderhandelen

Het kan ook lonen om in onderhandeling te treden met de inbreukmaker voordat je gerechtelijke stappen onderneemt. Wellicht is het mogelijk om afspraken te maken over het gebruik van je foto. In dat geval kan je denken aan een schikking waarbij de foto tegen een vergoeding mag worden gebruikt. Het is dus belangrijk om goed je opties te overwegen.

Wanneer er geen reactie volgt op de sommatiebrief of als de inbreukmaker wél reageert maar niet volledig aan de sommatie voldoet, is het mogelijk om de gerechtelijke route te bewandelen. Je legt dan als fotograaf het geschil voor aan de rechter. Je vordert verwijdering van de foto (als dit nog niet is gebeurd) en een schadevergoeding voor het gebruik van de foto zonder toestemming. De gerechtelijke procedure vangt aan met het uitbrengen van een dagvaarding. Een dagvaarding opstellen is specialistisch werk. In de dagvaarding, kort samengevat, informeer je de rechter over de zaak en de gronden van je vorderingen. In de dagvaarding roep je de inbreukmaker op om voor de rechter te verschijnen.

Het auteursrecht maakt deel uit van het intellectueel eigendomsrecht, en voor de handhaving ervan kan een volledige proceskostenveroordeling volgen. Dat betekent dat de rechter kan bepalen dat de kosten van je advocaat volledig moeten worden vergoed door de inbreukmaker indien je als eiser in het gelijk wordt gesteld. Voor veel mensen bestaat er namelijk een drempel om een advocaat in te schakelen vanwege de potentieel hoge advocaatkosten. In dergelijke auteursrechtzaken kan het wel degelijk lonen om te procederen, zelfs voor een relatief laag schadevergoedingsbedrag.

Wordt  jouw foto zonder toestemming gebruikt op het internet, bijvoorbeeld in een blog of in een video? Het is belangrijk om dat jouw belangen goed worden behartigt om ervoor te zorgen dat jouw rechten als maker van de foto worden beschermd. Als je advies nodig hebt over de mogelijke stappen die je kunt nemen of als je een schadevergoeding wilt vorderen, neem dan contact met mij, Walter Blansjaar, op. Als advocaat gespecialiseerd in het auteursrecht (op foto's) sta ik voor je klaar om je te begeleiden vanaf de eerste sommatiebrief tot en met de gerechtelijke procedure.