“Homogenezingstherapie”: tot hier en niet verder

In het kader van de Eurogames 2022 vinden wij het goed om stil te staan bij een recent wetsvoorstel voor het Wetboek van Strafrecht.

Op 20 april jl. heeft de Raad voor de rechtspraak advies uitgebracht over het wetsvoorstel strafbaarstelling conversiehandelingen. Een conversiehandeling is het veranderen of onderdrukken van de seksuele gerichtheid of de genderidentiteit. Tot zover het juridische jargon, in spreektaal gaat het om het uitbannen van “homogenezingstherapie”.

Concreet kunnen conversiehandelingen worden ingedeeld in vijf typen “therapieën”: biologische behandelingen (libido remmende medicatie), gedragsinterventies, cognitieve therapie, psychoanalyse en religieuze interventies. Tot de meest extreme varianten behoren duivelsuitdrijving en spreken in tongen, ofwel onverstaanbare klanktaal. De meeste van deze praktijken vinden plaats in een religieuze context en de “patiënt” is vaak minderjarig.

De negatieve effecten van conversiehandelingen zijn legio, en bovendien ernstig. Zo worden gerapporteerd: afwijzing vanuit de familie, positieverlies in de maatschappij, verlies van persoonlijk geloof, schuldgevoelens, depressie en intimiteitsproblemen.

Vrijheid van godsdienst

Een legitieme vraag is of het uitvoeren van conversiehandelingen onder de vrijheid van godsdienst kan vallen (art. 6 Grondwet). Hierbij moet echter in de eerste plaats bedacht worden dat de godsdienstvrijheid bij wet beperkt kan worden. Verder kan degene die de conversie uitvoert waarschijnlijk niet een beroep doen op de godsdienstvrijheid omdat het hier gaat om therapie voor een ander en de grens voor het belijden van de eigen godsdienst dus is gepasseerd.

EVRM

Artikel 8 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens beschermt het privé leven. De initiatiefnemers van het wetsvoorstel zien een verbod op conversiehandelingen als een middel om dat recht te beschermen. In artikel 8 EVRM kan immers worden gelezen het recht om de eigen, aangeboren seksuele identiteit te hebben en daarin niet door derden te worden gestoord.

Met het nieuwe artikel kan tot een jaar gevangenisstraf worden opgelegd aan degene die handelingen verricht die ertoe strekken de seksuele gerichtheid of genderidentiteit van een minderjarig persoon te veranderen of te onderdrukken. Ook degene die de handelingen verricht bij een meerderjarig persoon door misbruik van overwicht kan worden gestraft met een gevangenisstraf van maximaal een jaar. Ongeacht de leeftijd van het slachtoffer kan iemand die conversiehandelingen aanbiedt worden gestraft met een gevangenisstraf van maximaal zes maanden.

De Raad voor de rechtspraak heeft geen zwaarwegende bezwaren tegen het wetsvoorstel maar adviseert het begrip “onderdrukken” nader te definiëren om zo de ondergrens van de strafbaarstelling scherper te krijgen. Ook beveelt de Raad aan om de formulering van het overwicht uit de strafbepaling (“misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht”) nog eens te heroverwegen zodat deze aansluit op het doel, namelijk het beschermen van kwetsbare meerderjarigen.

Het wetsvoorstel zal op afzienbare termijn bij de Tweede Kamer worden ingediend. Wildenberg vertrouwt erop dat het door beide Kamers wordt aangenomen.

Heeft u vragen over wetswijzigingen of wilt u juridisch advies? Bij Wildenberg Advocaten zijn al uw juridische vragen in de beste handen. Onze gespecialiseerde advocaten hebben expertise op tal van zakelijke en particuliere rechtsgebieden en zijn u graag van dienst.

Neem direct contact op.