4 maart, 2021
De statutair directeur heeft een bijzondere positie in het Nederlands ontslagrecht. De bestuurder staat namelijk in een vennootschapsrechtelijke verhouding tot de vennootschap en heeft daarnaast meestal een arbeidsovereenkomst met de vennootschap gesloten. Dit betekent dat indien de vennootschap de bestuurder wil ontslaan er twee banden verbroken moeten worden: de vennootschappelijke band en de arbeidsrechtelijke band. Bij ontslag moet daarom voldaan worden aan de eisen van zowel het vennootschapsrecht en de statuten als het (verlichte regime van het) ontslagrecht, te vinden in boek 7 van het Burgerlijk Wetboek.
Checklist
Voor het ontslag van een statutair bestuurder van een B.V. of N.V. is een rechtsgeldig ontslagbesluit van een algemene vergadering van aandeelhouders (of de raad van toezicht) nodig. Waarmee moet allemaal rekening worden gehouden en hoe neemt een vennootschap een dergelijk besluit nu rechtsgeldig? Onderstaande checklist is een goed startpunt. Let wel dat er uiteraard meer kan komen kijken bij een dergelijk ontslag en dat dit per situatie kan verschillen. De sectie arbeidsrecht van Wildenberg Advocaten kan u op de juiste wijze adviseren en bijstaan.
Voorafgaand aan de vergadering:
- Is er een rechtsgeldig benoemingsbesluit?
- Is er sprake van een opzegverbod wegens bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid of zwangerschap?
- Welk orgaan is bevoegd een besluit te nemen over ontslag?
- Stuur – met inachtneming van de correcte oproepingstermijnen – een oproepingsbrief aan de statutair bestuurder en de overige bestuurders, aandeelhouders en leden van de RvC, met als bijlage de agenda waarin in ieder geval is opgenomen:
- Het onderwerp – in dit geval het voorgenomen ontslag – van de vergadering met daarbij een correcte motivering over de redelijke ontslaggrond als bedoeld in artikel 7:669 BW: hierover later meer. Indien er in plaats van een arbeidsovereenkomst een managementovereenkomst overeen is gekomen, dan is in principe de aanwezigheid van een redelijke ontslaggrond niet nodig.
- Indien van toepassing, stel de OR in de gelegenheid advies uit te brengen over het ontslag van de bestuurder.
Tijdens en na de vergadering:
- Benoem de voorzitter en een notulist en zie toe of op de vergadering het benodigde geplaatst kapitaal aanwezig is.
- Licht de redenen voor het ontslag toe.
- Zorg ervoor dat de statutair directeur wordt gehoord omtrent zijn voorgenomen ontslag en dat hij daaromtrent aantoonbaar gelegenheid krijgt zijn advies / raadgevende stem in de AvA te geven. Dit laatste geldt overigens voor alle bestuurders alsmede de leden van de RvC.
- Zorg na de schorsing waarin een ieder zich kan beraden op het voorgenomen besluit en het verweer van de statutair bestuurder, voor een ordelijke en correcte stemming over het voorgenomen ontslag.
- Communiceer het besluit – daarin de correcte motivering over de redelijke ontslaggrond als bedoeld in de wet alsmede de melding dat de vennootschap aan haar herplaatsingsplicht heeft voldaan – schriftelijk aan degenen die het betreft. Zorg dat daarin tevens wordt gemeld dat de arbeidsovereenkomst (of in voorkomend geval de managementovereenkomst) is opgezegd met in achtneming van de opzegtermijn.
- Draag zorg voor de uitschrijving van de bestuurder uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel en trek eventuele volmachten in.
Gevolgen van een niet rechtsgeldig genomen ontslagbesluit
Indien bij de totstandkoming van het ontslagbesluit de formele regels niet of onvoldoende in acht zijn genomen, dan kan het besluit nietig of vernietigbaar zijn. En een nietig of vernietigd besluit heeft voor de vennootschap uitermate vervelende gevolgen in de zin dat het ontslagbesluit nooit heeft bestaan en dat statutair bestuurder nog altijd in dienst in met alle loonvorderingsperikelen en bevoegdheidsissues van dien.
Waar heeft een statutair bestuurder recht op?
Dat het UWV of de rechter er niet aan te pas komen vóórdat het ontslag een feit is, betekent niet dat de statutair bestuurder aan zijn lot wordt overgelaten door het arbeidsrecht. De statutair bestuurder heeft in ieder geval recht op een transitievergoeding. Daarnaast kan de statutair bestuurder het ontslag ook laten toetsen. De vennootschap moet namelijk een in artikel 7:669 BW vermelde redelijke grond voor het gegeven ontslag hebben. Daarvoor gelden dezelfde eisen als bij een gewone werknemer, met de kanttekening dat de toetsing door de rechter dus achteraf plaatsvindt in plaats van vooraf.
Als de vennootschap achteraf niet kan aantonen een goede reden voor het ontslag te hebben, dan leidt dat in beginsel tot een billijke vergoeding bovenop de transitievergoeding. Een voorbeeld daarvan is dat de grondslag voor de opzegging een verstoorde arbeidsverhouding is, maar juist de vennootschap deze verstoring heeft veroorzaakt. Overigens kan de statutair bestuurder de rechter niet verzoeken om de arbeidsovereenkomst te herstellen. Deze mogelijkheid heeft de wetgever uitdrukkelijk uitgesloten bij dit soort ontslagkwesties.
Wat kan Wildenberg Advocaten voor u betekenen?
Gelet op de grote belangen die een rol kunnen spelen bij een ontslag van een statutair bestuurder, is het een wenselijke noodzaak om vooraf een heldere strategie uit te stippelen. Als specialisten van de sectie arbeidsrecht helpen mijn collega's en ik hierbij graag. Ook (statutair) bestuurders kunnen bij ons advies inwinnen of worden bijgestaan, indien zij worden (of zijn) geconfronteerd met ontslag. Heeft u advies en/of hulp nodig? Wij denken graag met u mee. U kunt vrijblijvend contact opnemen met het team arbeidsrecht.
Auteur: mr. Andries van der Wijk